Każdego roku w czasie wakacji wraca temat kleszczy i tego co należy, a czego nie należy robić, kiedy ukąsił nas kleszcz. I niby temat jest rozwałkowany jak ciasto na dobre pierogi, a jednak wciąż można natrafić w sieci i mediach na mity, fałszywe alarmy i porady, które mają niewiele wspólnego z bezpieczeństwem i prawidłowym postępowaniem. Mimo nagłaśniania, omawiania tematu przez lekarzy w telewizjach śniadaniowych, artykułach w prasie nadal nie wszyscy wiedzą co robić, gdy znajdą kleszcza pod skórą.
Przyznam, że sama nie byłam pewna co do właściwych kroków, kiedy tydzień temu moje dziecko na obozie ukąsił kleszcz.
Postanowiłam zasięgnąć porady eksperta i poprosiłam o wywiad dr Łukasza Durajskiego – pediatrę, lekarza medycyny podróży, znanego w sieci jako Doktorek Radzi lub Doktorek w Podróży.
Doktorze, co robić, kiedy znajdziemy kleszcza wczepionego w skórę? Czy próbować wyciągnąć go samodzielnie czy lepiej podejść do przychodni?
Usuwanie kleszcza nie wymaga specjalistycznej wiedzy i technik. Może to zrobić samemu w domu. Najlepiej zrobić to pęsetą lub innym urządzeniem do kleszczy. Nie trzeba biec do przychodni, a tym bardziej nie wolno biec do szpitala! Łapiemy pęsetą, energicznie jednym ruchem do góry to wyrywamy. Po usunięciu dezynfekujemy na przykład oktenidyną.
Czego na pewno nie należy robić z kleszczem, który nas ukąsił?
Nie wolno smarować olejem, masłem, piwem, oliwa z oliwek i innymi wynalazkami, po prostu niczym nie smarujemy. Nie wykręcamy kleszcza, nie masujemy, nie rozcieramy. Nie topimy go innymi płynami. Generalnie nie podrażniamy, bo inaczej po prostu zrzyga nam się do rany, a wtedy rośnie ryzyko zainfekowania. Nie okręcamy podczas wyrywania.
Czy po usunięciu zawozić kleszcza do badania?
Nie. Samo zbadanie kleszcza nic nie zmieni w postępowaniu, po prostu dla lekarza wynik badania kleszcza jest do kosza.
Możemy to zbadać dla własnej satysfakcji, no chyba, że chcemy leczyć kleszcza u weterynarza. To już Wasza decyzja.
Nawet jeżeli wyjdzie, że kleszcz jest zainfekowany to leczymy pacjenta nie kleszcza. Aby zacząć leczenie muszą być objawy.
Co to jest borelioza? Jakie są jej objawy?
Borelioza jest chorobą przenoszoną przez kleszcze.
Objawy:
- wczesne ograniczone
1) objawy grypopodobne
2) rumień wędrujący
3) rzadko chłoniak limfocytowy skóry – niebolesny, czerwono-niebieskawy guzek, najczęściej na małżowinie ucha, brodawce sutkowej lub mosznie
- wczesne rozsiane
4) zapalenie stawów
5) zapalenie mięśnia sercowego
6) neuroborelioza (zapalenie układu nerwowego)
- późne
7) przewlekłe zanikowe zapalenie skóry kończyn (pojawiające się w kilka lat po zakażeniu)
8) przewlekłe zapalenie stawów, łagodne zapalenie mięśni, kaletek maziowych lub ścięgien
9) przewlekła neuroborelioza (zaawansowane zmiany w układzie nerwowym)
Czy borelioza jest chorobą śmiertelną?
Niestety może być śmiertelna.
Jakie są statystyki zachorowań na boreliozę po ukąszeniu kleszcza?
Nie mamy takich statystyk.
Czy po ukąszeniu kleszcza zawsze powinniśmy przebadać krew w kierunku boreliozy?
Tylko jeśli pojawią się objawy. Badanie profilaktyczne nie zawsze musi być prawidłowe. Osoby bez objawów nie należy diagnozować w kierunku boreliozy, gdyż w jej przypadku dodatni wynik testu dowodzi jedynie kontaktu z krętkami w przeszłości, co jest częstym zjawiskiem w polskiej populacji, natomiast nie jest wystarczającym wskazaniem do leczenia.
Kiedy zatem zgłosić się do lekarza?
Przede wszystkim wtedy, kiedy zaobserwujemy rumień wędrujący. Boreliozę leczymy tylko, gdy wystąpią objawy. Wyniki laboratoryjne nic nie wnoszą, jeśli objawów nie ma.
Kleszczowe zapalenie mózgu – jak często się zdarza i czy warto się szczepić?
Zdecydowanie warto, bo nie mamy na to leczenia. Szacunki podają, że około 15% kleszczy jest zakażonych wirusem KZM.
Rocznie mamy 200-300 zachorowań. Więcej o Kleszczowym Zapaleniu Mózgu możecie przeczytać TUTAJ.
Jak się chronić przed kleszczami? Czy dostępne na rynku preparaty w ogóle przed nimi chronią?
Zaleca się repelenty, moskitiery, osłanianie skóry. Z preparatów ochronnych najbardziej zalecana jest ikarydyna 20%.
Czy po ukąszeniu kleszcza podaje się szczepienie przeciw tężcowi?
Zdecydowanie nie.
Bardzo dziękuję za rozmowę.
Mam nadzieję, że dr Durajski rozwiał Wasze wątpliwości dotyczące postępowania po ukąszeniu kleszcza. Więcej informacji o kleszczach znajdziecie na jego blogu www.doktorekradzi.pl/kleszcze-gryzacy-problem/
Polecam również inne wpisy na www.doktorekradzi.pl oraz www.doktorekwpodróży.pl
Łukasz Durajski, rezydent pediatrii, lekarz medycyny podróży
www.DoktorekwPodrozy.pl
facebook.com/doktorekwpodrozy
instagram.com/doktorekwpodrozy
Krajowy Komitet Weryfikacyjny ds Eliminacji Odry i Różyczki
Przewodniczący Zespołu ds. Szczepień Okręgowej Izby Lekarskiej w Warszawie
Klub Młodego Wakcynologa Polskiego Towarzystwa Wakcynologii
Jeśli uważasz, że wpis porusza ważny temat, udostępnij go proszę, klikając UDOSTĘPNIJ (kopiuj/wklej nie jest udostępnieniem).
Polecamy Państwu bardzo ciekawy blog o nowej, bardzo skutecznej broni na kleszcze zarówno dla ludzi jak i zwierząt domowych – odstraszacze ultradźwiękowe TICKLESS – VIDEO – https://www.bron.pl/blog/Skuteczna-bron-na-kleszcze-i-komary oraz środkach do walki z komarami. Dużo cennych informacji oraz propozycje produktowe.
Zapraszamy na broń.pl
Problem w tym, że typowe książkowe objawy boreliozy, takie jak rumień wędrujący niestety rzadko występują. Moja siostra przez kilka lat szukała przyczyny swojego zapalenia stawów, zanim w końcu zdiagnozowano tą chorobę. Moim zdaniem chyba jednak warto wykonać badanie kleszczy, gdyż potem wiemy, czego możemy się spodziewać i gdzie szukać przyczyny.
A kto to badanie kleszczy i z jakich pieniędzy , przy masowym zjawisku , miałby wykonywać ?
Osoby chorujace na borelioze wiedzą, że im wcześniejsze wykrycie tym większe szanse na wyzdrowienie. Ciężko po wielu latach od ugryzienia kleszcza przypisać objawy do boreliozy, którą właśnie wtedy ciężko zdiagnozować, proces może trwać latami. Najlepiej po ugryzieniu przeleczyc się antybiotykami, by w późniejszych latach mieć spokój.
Ta seria u mnie działała najlepiej:
https://www.spyshop.pl/tickless_116