BADANIA PROFILAKTYCZNE U DZIECKA

Codziennie słyszymy o chorych dzieciach. Te informacje budzą w nas lęk, sprawiają, że jako matki zastanawiamy się co zrobić, żeby nie przegapić, nie zlekceważyć symptomów choroby u dziecka.

Chciałybyśmy zatroszczyć się o nie najlepiej jak potrafimy. Zdarza się, że wpadamy w panikę, kiedy naszym dzieciom coś dolega i zamiast szukać fachowej pomocy nasłuchamy się rad naszych bliskich czy znajomych albo co gorsza naczytamy się bzdur w internecie.

Przyznam, że nawet jako matka trójki dzieci też mam czasem wątpliwości i martwię się o dzieci. Najczęściej na wyrost. Szczęśliwie zawsze mogę skonsultować się z pediatrą, a on kieruje mnie w razie czego na dodatkowe badania.

Zapytałam lekarza pediatrę – Łukasza Durajskiego, autora bloga Doktorek Radzi o badania profilaktyczne u dzieci. Zapraszam na wywiad.

 

Jak często robić dziecku kontrolną morfologię krwi? Czy można poprosić o skierowanie pediatrę w przychodni?

W polskim systemie nie ma w koszyku świadczeń usługi na morfologię profilaktycznie. To pediatra zleca badanie, jeżeli uzna, że takie jest konieczne po zebraniu wywiadu i zbadaniu dziecka. 

Nasz płatnik (NFZ) nie przewiduje badań profilaktycznych bezpłatnie. 

Poprosić można, ale to pediatra decyduje czy takie badanie jest konieczne do wykonania po uwzględnieniu stanu dziecka. Lekarz może zlecić wykonanie takiego badania, gdy u dziecka pojawią się symptomy, a sam wynik morfologii wniesie coś do procesu diagnostyki.

Morfologia z rozmazem czy bez?

Każda morfologia jest z rozmazem, tylko standardowo jest on wykonywany automatycznie. W domyśle chodzi o rozmaz ręczny. 

Rozmaz ręczny polega na ocenie kształtu, barwy czy ilości krwinek. 

My – lekarze – zdecydowanie wolimy rozmaz ręczny.

Czy warto zrobić morfologię krwi dziecku przed szczepieniem?

Komitety doradcze ds. szczepień oraz towarzystwa naukowe w krajach rozwiniętych nie zalecają rutynowego wykonywania badań laboratoryjnych ani badań obrazowych podczas kwalifikacji do szczepień. 

W szczególności nie zaleca się rutynowego wykonywania na etapie kwalifikacji do szczepień takich badań, jak:

– poziom cukru,

– stężenie swoistych przeciwciał,

– morfologia,

– markery stanu zapalnego (w tym CRP),

– oceny stanu odporności komórkowej i/lub humoralnej.

USG jamy brzusznej – jak często robić dziecku w ramach profilaktyki? (czy w ogóle?)

Właściwie jak wyżej. To badanie nic nie wnosi do profilaktyki. 

Czy każdy przewlekły ból brzucha u dziecka powinien być skontrolowany na usg?

Każdy przewlekły ból brzucha musi być skonsultowany przez gastroenterologa dziecięcego, a ten, jeśli uzna za koniecznie to takie badanie zleci lub wykona. 

Czy robić dziecku kontrolne badanie moczu? 

Nie ma potrzeby. Jeżeli są objawy wówczas tak. Gdy pacjent nie ma żadnych dolegliwości badanie profilaktyczne moczu nic nie wniesie.

Powiększone węzły chłonne u dziecka – często wywołują panikę u mam – czy słusznie? Czy usg zawsze jest wskazane?

Węzły chłonne są bardzo często powiększone podczas wielu infekcji. Na pewno nie jest to powód do niepokoju. Jeżeli mamy wątpliwość wystarczy skonsultować to ze swoim pediatrą. Na pewno nie wykonujemy USG rutynowo. 

Bóle głowy u dziecka – jakie badania wykonać? 

Wszystko zależy od tego jaki charakter ma ból głowy. Jeżeli będzie to ból głowy związany z problemami zatok, wówczas konsultacja laryngologiczna. Jeżeli bóle są migrenowe, wówczas konsultacja neurologiczna. 

Nie ma jednego badania, które da nam odpowiedź na pytanie co jest przyczyną bólu głowy u dziecka. Dziecko przede wszystkim musi być skonsultowane u specjalistów. 

Lekarz rodzinny na podstawie wywiadu pomoże nam w dalszej ścieżce diagnostycznej. Na pewno robienie jakichkolwiek badan na ślepo nic nam nie da. 

A wykonanie tomografii czy rezonansu głowy to bardzo specjalistyczne badania i stosowane w uzasadnionych przypadkach. Na pewno niepotrzebnie nie naświetlajmy dzieci rentgenem, dla mózgu to nie najlepsze rozwiązanie, a samo badanie pokaże nam tylko kości, więc lekarzowi w diagnostyce bólu głowy to nic nie pomoże.

Kiedy warto zbadać dziecku poziom cukru we krwi?

Poziom cukru we krwi badamy, aby stwierdzić, czy mamy go na właściwym poziomie. Jeżeli mamy objawy cukrzycy, bądź już na cukrzycę chorujemy jak najbardziej należy takie badania wykonywać. Wykonywanie badania poziomu cukru tak po prostu, dla własnej ciekawości nie jest uzasadnione. To tylko niepotrzebny, stresujący czynnik dla dziecka. 

Jakie objawy mogą sugerować problemy z tarczycą u dzieci? Czy badać poziom hormonów tarczycy w ramach profilaktyki? Czy robić usg? (rak tarczycy nie daje objawów, a coraz młodsze dzieci chorują).

Przykładowo w nadczynności tarczycy możemy mieć takie objawy: nadmierna ruchliwość dziecka, zaburzenia koncentracji, nadmierne wypadanie włosów, przyspieszone bicie serca, podwyższone ciśnienie tętnicze, luźne stolce.

W niedoczynności również obserwujemy nadmierne wypadanie włosów, ale za to zaparcia, suchą skórę, senność, nietolerancja zimna, spowolnienie akcji serca. 

Wówczas, jeśli dziecko ma objawy, należy zgłosić się do lekarza, który zaleci nam ocenę poziomu: TSH, fT3, fT4, antyTPO, antyTG. Dodatkowo zostanie zlecone USG tarczycy. 

Profilaktyczne badanie poziomu hormonów tarczycy również nic nie wniesie. Jeżeli będzie taka potrzeba lekarz rodzinny/pediatra zaleci wykonanie takich badań. 

Czy należy co jakiś czas kontrolować ciśnienie krwi u dzieci?

Tak, kontrola ciśnienia tętniczego krwi jest wpisana podczas bilansów zdrowia dziecka.

Jak często kontrolować dzieciom wzrok?

Gdy dziecko zgłasza zaburzenia widzenia, lub widzimy coraz większe problemy z patrzeniem/czytaniem. Przesiewowo badanie wzroku oceniane jest podczas bilansu zdrowia dziecka.

Czy warto szczepić dziewczynki przeciwko wirusowi HPV?

Zdecydowanie tak. Jest to szczepionka, która chroni przed rozwojem raka szyjki macicy. Niezwykle skuteczna, obecnie również niezwykle popularna, z uwagi na bardzo dobre wyniki w zapobieganiu raka szyjki macicy. 

Czy dzieciom również należy badać znamiona?

Dzieci ze znamionami powinny pozostać pod opieką poradni specjalistycznej, aby weryfikować charakter i tempo rozwoju zmian.

Kiedy nastolatka powinna zacząć badać sobie piersi? (coraz więcej nowotworów piersi jest u młodych dziewczyn)

Samobadanie piersi najlepiej zacząć około 20 roku życia, podobnie z pierwszym USG piersi. 

Czy nastolatka powinna być już pod opieką ginekologa i wykonywać badania cytologiczne?

Każda dziewczynka od momentu rozpoczęcia miesiączkowania powinna być pod opieką ginekologa. To ginekolog podczas badania będzie zlecał kontrolnie badanie cytologiczne. 

Jądra u chłopca – co powinno wzbudzić niepokój?

Ból, szczególnie nagły, obrzęk i zaczerwienienie. Trzeba pamiętać o samobadaniu jąder u nastolatków. Każdy guzek na jądrze to powód do wykonania USG.

Dziękuję!

Z rozmowy z doktorem Durajskim wynika, że absolutnie najważniejsze i kluczowe jest znalezienie zaufanego pediatry, który jest uważny, nie bagatelizuje naszych obaw, ale i nie wywołuje niepotrzebnej paniki. Takiego, którego możemy zapytać o wszystko co nas niepokoi, martwi czy zastanawia. Takiego, który w razie potrzeby zleci wszystkie niezbędne badania.

Jestem totalnie zaskoczona wynikami ankiety, z której wynika, że prawie 1/4 osób biorących w niej udział NIE UFA pediatrze, który opiekuje się ich dzieckiem! Szok!

Kochani, możecie zmienić pediatrę! Możecie zmienić przychodnię! MUSICIE mieć lekarza, który zdejmie z Was ciężar diagnozowania własnego dziecka.

To nie internet powinien być źródłem wiedzy na temat zdrowia naszych dzieci. To dobry pediatra powinien nim być.

Poświęćcie czas, zróbcie dobry reaserch, wybierzcie kogoś z wiedzą i sercem.

Łukasz Durajski

rezydent pediatrii, lekarz medycyny podróży

www.DoktorekRadzi.pl

facebook.com/doktorekradzi

instagram.com/doktorekradzi

YouTube: Doktorek Radzi

Krajowy Komitet Weryfikacyjny ds. Eliminacji Odry i Różyczki

Przewodniczący Zespołu ds. szczepień Okręgowej Izby Lekarskiej w Warszawie

Klub Młodych Wakcynologów Polskiego Towarzystwa Wakcynologii

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany.